Rregullimi i oreksit dhe menaxhimi i peshës janë detyra komplekse. Njerëzit hanë jo vetëm nga uria, por për një sërë arsyesh të tjera, si stresi, mërzia, argëtimi dhe shumë më tepër, duke rezultuar në mbipeshë dhe obezitet. Trajtimi i sfidës së mbipeshës dhe obezitetit kërkon një qasje inovative multidisiplinare dhe kërkimet e reja mbi bajamet shkojnë në këtë drejtim. Një studim i të rriturve mbipeshë dhe obezë konfirmoi se konsumimi i bajameve përmirëson ndjeshëm hormonet që rregullojnë oreksin.
Shkalla e njerëzve mbipeshë dhe obezë është një shqetësim në rritje për shëndetin publik. Modulimi i oreksit përmes përmirësimit të përgjigjeve hormonale përfaqëson një qasje premtuese për të ndihmuar humbjen e peshës. Hulumtimet vazhdojnë të provojnë se si bajamet mund të jenë një ushqim i thjeshtë dhe i vlefshëm në programet e humbjes së peshës. Një paradoks i këtij ushqimi të shijshëm është se dendësia kalorike e bajameve nuk rrit peshën trupore, indeksin e masës trupore (BMI) ose yndyrën e trupit dhe lejon uljen e perimetrit të belit.
Ky studim i ri australian, i botuar në revistën European Journal of Nutrition, u përpoq të kuptonte më mirë se si konsumimi i bajameve mund të nxisë një menaxhim më efektiv të peshës. Dr. Alison Coates dhe bashkëpunëtorët e saj studiuan se si bajamet ndikojnë në oreksin, duke përfshirë hormonet e tyre rregullatore. Studimi u financua nga Bordi i Almond i Kalifornisë.
“Ushqime të ndryshme ndikojnë te njerëzit ndryshe,” tha Dr Coates, Profesor i Ushqyerjes Njerëzore dhe Drejtor i Aleancës për Kërkime në Ushtrime, Ushqyerje dhe Aktivitet në Universitetin e Australisë Jugore. “Kaloritë janë të rëndësishme, por ne mendojmë se nuk ka të bëjë vetëm me këtë. Studimi ynë për bajamet po zhvillohet ndërsa studiuesit e të ushqyerit aplikojnë metodën shkencore për të studiuar këto lëndë ushqyese të rëndësishme. Së pari, konsumatorët që hanë arra apo bajame, kanë një rrezik më të ulët të obezitetit. Por çfarë kanë kaq të veçantë bajamet? Kjo është ajo që ne donim të kuptonim. Menduam se diçka pozitive për shëndetin duhet të ndodhë në nivel hormonal kur bajamet shtohen në dietë.”
Në kërkimin e saj, Dr. Coates tregoi se bajamet do të kishin një efekt pozitiv në hormonet që rregullojnë oreksin, si dhe do të ndikonin në perceptimin e oreksit të pjesëmarrësve në studim. Përveç kësaj, studiuesit donin të kuptonin nëse një mesvakt me bajame do të ndihmonte në uljen e konsumit të mëvonshëm të kalorive në krahasim me një mesvakt standard me karbohidrate.
Dizajni i studimit
Studimi përfshiu 140 pjesëmarrës mbipeshë ose obezë (42 burra, 98 gra), të moshës 47.5 vjeç (+10.8 vjeç). Pjesëmarrësit hëngrën bajame të plota natyrale të pakripura (grupi eksperimental). Nivelet e hormoneve që rregullojnë oreksin dhe nivelet e vetë-raportuara të oreksit janë matur gjatë një periudhe 2-orëshe pas konsumimit. Pjesa e bajameve të konsumuara ishte afërsisht 30-50 gram (në varësi të dietës kalorike të ndjekur nga pjesëmarrësi). Për ta bërë këtë, ata matën hormonet që rregullojnë oreksin: ghrelin, polipeptid insulinotropik i varur nga glukoza, peptidi-1 i ngjashëm me glukagonin, leptinën, polipeptidin pankreatik, peptidin YY, peptidin C, glukagonin dhe kolecistokininën.
Përgjigja e C-peptidit ishte 47% më e ulët në grupin që hante bajame sesa në grupin që hante karbohidrate.
Rregullimi i oreksit është kompleks dhe konsumimi i më pak kalorive mund të jetë me rëndësi klinike dhe shëndetësore publike, kur merret parasysh për një periudhë të gjatë kohore në të gjithë popullatën.
Provat shkencore sugjerojnë se konsumimi i 30 gr bajame, disa herë në javë mund të zvogëlojë rrezikun e sëmundjeve të zemrës. Një racion bajame (28 g) përmban 13 g yndyrë të pangopur dhe vetëm 1 g yndyrë të ngopur.
Hulumtimet e ardhshme mund të shqyrtojnë se si individët me peshë normale reagojnë ndaj bajameve dhe të hedhin dritë mbi parandalimin e mundshëm të mbipeshës dhe obezitetit. Së fundi, ekipi hulumtues rekomandon që studimet e ardhshme të hetojnë implikimet për rregullimin afatgjatë të oreksit.
Si përfundim, studimi duket se konfirmon se konsumimi i bajameve ka lejuar marrjen e përgjigjeve të kënaqshme hormonale, që korrespondojnë me një kontroll superior të çlirimit të insulinës dhe një rregullim më të mirë të glicemisë. Konsumatorët e rregullt të bajameve gjithashtu mund të konsumojnë më pak kalori dhe të menaxhojnë më mirë peshën.
